ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ"

Ν Η Σ Τ Ε Ι Α

Κάθε φορά πού ἀναφερόμεθα στόν ὃρο «νηστεία», εἶναι γνωστό, πώς τηροῦμε κανόνες καί ἐπιταγές τῆς Ὀρθοδόξου μας Πίστεως.

Ὃμως, ὑπάρχουν πολλές περιπτώσεις πιστῶν, οἱ ὁποῖοι συζητοῦν περί τοῦ τί εἶναι ἢ δέν εἶναι «νηστίσιμο».

Καί ὃταν ἐρωτοῦν ἢ συζητοῦν περί αὐτοῦ, ἐννοοῦν πάντοτε τό τί μπορεῖ κάποιος νά καταλύσῃ (φάγῃ) καί τί ὂχι.

Βεβαίως, ἓνας πολύ σημαντικός τομέας τῆς νηστεἰας, ἀφορᾶ στό τί εἶναι βρώσιμο καί τί ὂχι.

Εἶναι Νηστεία μόνον αὐτό;

Εἰς τό Κανονικόν Δίκαιον, ἀναφέρεται ρητῶς πώς Νηστεῖαι ἐκλήθησαν αἱ καθορισθεῖσαι ὑπό τῆς Ἐκκλησίας Περίοδοι ἢ καί ἡμέραι, κατά τάς ὁποίας, (προσέξτε το αὐτό) «Οἱ Πιστοί πρέπει νά ἀπέχουν ἀπό τάς ἡδονάς τοῦ βίου καί ἀπό ὡρισμένας τροφάς καί ποτά»

Κατά τόν Κωνσταντῖνον Ράλλην (1867-1942, ὁ ὁποῖος ἦταν Ἀκαδημαϊκός, Καθηγητής τοῦ Κανονικοῦ Δικαίου στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Ἐθνικοῦ Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου καί ἀργότερον Καθηγητής τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Δικαίου στήν Νομική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου), καί τοῦ ὁποίου τήν προσωπικήν πορείαν εἰς τό θέμα Πίστις-Ὀρθοδοξία δέν ἒχομεν ὑπ’ ὂψιν, ἀλλά μᾶς ἐνδιαφέρουν αἱ Νομικῆς καί Κανονικῆς φύσεως ἀπόψεις του, «Νηστεῖαι καλοῦνται αἱ ὑπό τῆς Ἐκκλησίας τεθεσπισμέναι ἡμέραι, καθ’ ἃς (Προσέξτε καλά τό τί λεγει) οἱ πιστοί ἐν πνευματικῇ συντριβῇ καί μετανοίᾳ, ὀφείλουν νά ἀνυψοῦν τό πνεῦμα πρός τόν Κύριον διά νεκρώσεως τῆς σαρκός, ἀπεχόμενοι τῶν ἡδονῶν τοῦ βίου καί ὡρισμένων βρωμάτων καί ποτῶν. Τοιαῦται ἡμέραι εἶναι : 1.Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή 2.Ἡ πρό τῶν Χριστουγέννω τεσσαρακονθήμερος νηστεία 3. Ἡ νηστεία τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων 4.Ἡ νηστεία τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου 5. Ἡ Τετάρτη καί ἡ Παρασκευή ἑκάστης Ἐβδομάδος (ἐκτός ἐάν συμπίπτουν μέ Ἑορτάς Δεσποτικάς ἢ Θεομητορκάς, ἢ τινος τῶν δώδεκα Ἀπστόλων, τῶν Ἀσωμάτων, τό Γενέθλιον τοῦ Προδρόμου, ἢ ἂλλην Ἐορτήν ἒχουσαν ἀργίαν) 6. Τήν ἑορτήν τήν σχετικήν μέ τόν ἀποκεφαλισμόν τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρὀμου 7. Τήν Ἑορτήν τῆς Ὑψώσεως Τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καί 8. Τήν παραμονήν τῶν Ἁγίων Θεοφανείων. 

Κατά τάς ἡμέρας τῶν νηστειῶν, ἐπιβάλλεται ἀποχή ἀπό τῆς βρώσεως κρέατος, ὠοῦ, γάλακτος, καί τῶν προϊόντων αὐτῶν, ἰχθύων (ἐξαιρουμένων αὐγοταράχου, ὀστράκων καί χαβιαρίου) ἐλαίου (μή συμπεριλαμβανομένων τῶν ἐλαιῶν) καί οἲνου. (Σημ: Μέ βάσιν τά τότε ὑπαρχοντα τρόφιμα καί ποτά)

Ὑποχρεοῦνται οἱ πάντες εἰς νηστείαν, πλήν ἐάν πάσχουν ἐκ νόσου, εἲτε λόγῳ νηπιακῆς ἢ γεροντικῆς ἡλικίας, εἲτε δι’ εὒλογον αἰτίαν ὡς «διπορίαν» (κατάστασιν ἐγκυμωσύνης, τήν οποίαν μετεγλώττησαν εἰς.. ὁδοιπορίαν, ἡ ὁποία, ὃμως, συμμετέχει εἰς τάς ἐξαιρέσεις ..!) Εἰς τούς μή τηροῦντες, (ἂνευ δικαιολογίας καί ἀδείας τοῦ Πνευματικοῦ ἑκάστου) τάς νηστείας, ἐπιβάλλονται λίαν αὐστηραί ποιναί…»

Ὃλα αὐτά, ὃμως, ἀφοροῦν εἰς τόν τομέα «τροφαί».

Καί ἒχομε νά παρατηρήσωμε πώς κάποιοι, (κυρίως γυναῖκες) ἀρνοῦνται νά νηστεύσουν, ἐνῷ ταυτοχρόνως κάνουν δίαιταν προκειμένου νά ἀδυνατίσουν γιά νά κάνουν ὂμορφη σιλλουέτα…! 

Ἡ Νηστεία, ὃμως, περιλαμβάνει καί ἂλλους ἐξ ἲσου, ἂν ὂχι καί περισσότερον, σημαντικούς τομεῖς ὃπως πολύ σοφά ἀναφέρει καί ὁ Ράλλης λέγων, (….οἱ πιστοί ἐν πνευματικῇ συντριβῇ καί μετανοίᾳ, ὀφείλουν νά ἀνυψοῦν τό πνεῦμα πρός τόν Κύριον διά νεκρώσεως τῆς σαρκός, ἀπεχόμενοι τῶν ἡδονῶν τοῦ βίου καί ὡρισμένων βρωμάτων καί ποτῶν….)

Στήν ἐποχή μας, ἒβγαλαν ..«φυτικά τυριά» καί ἂλλα ὑποκατάστατα τῶν μή νηστισίμων τροφῶν, μέ ἀποτέλεσμα, ὁ «νηστεύων», νά μή στερῆται οὐδενός, πρᾶγμα πού ἀντίκειται σαφέστατα στόν βασικόν σκοπόν τῆς νηστείας πού εἶναι ἡ ἀποχή ἀπό κάθε τί πού ἐξυπηρετεῖ τήν σάρκα καί μόνον, τήν εὐχαρίστησιν, τήν λαιμαργίαν κ.λπ.

Πρίν προχωρήσωμε, πρέπει νά σημειώσωμε ἐδῶ, πώς αἱ νηστεῖαι, καθώς καί τα ἀπαγορευόμενα ἑκάστοτε, εἶναι Ἐπιστημονικῶς ἀποδεδειγμένον, πώς προφυλάσσουν τἠν ὑγείαν τοῦ σώματος προστατεύουσαι τόν ἀνθρώπινον ὀργανισμόν ἀπό τοξίνας κ.λπ. (ἒχουν γίνει σχετικῶς πάμπολλαι Ἐπστημονικαί ἀνακοινώσεις ἀπό Ἐπιστήμονας μή ἒχοντας ὡς σκοπόν των τήν «ὑπεράσπισιν» τῶν θρησκευτικῶν νηστειῶν.

Δέν εἶνα τυχαῖον πού στό θέμα «Μεσογειακή Διατροφή», ἒχουν συμπεριλάβει καί τάς Νηστείας τῆς Ἐκκλησίας μας.

Μετά ἀπό αὐτήν τήν παρένθεσιν, ἐπανερχόμεθα εἰς τό ΜΕΙΖΟΝ θέμα τῆς οὐσίας τῆς Νηστείας, πού εἶναι ὁ αὐτοπεριορισμός τῶν ἀνθρωπίνων ἐπιθυμιῶν καί ἡ ἀποχή ἀπό ὑλικές ἀπολαύσεις, προκειμένου νά καθαρίσἡ καί ὁ ψυχικός κόσμος τῶν ἀνθρώπων, καί νά γίνῃ διά τοῦ τρόπου αὐτοῦ ἓνα εἶδος θυσίας πρός Τόν Κύριόν μας, μέ σκοπόν τήν προσέγγισιν πρός Αὐτόν, ἀλλά καί ὠς δεῖγμα ἐθελοντικῆς ὑποβολῆς εἰς ἐθελουσίας στερήσεις διαδικασιῶν καί ἀγαθῶν τῶν ὁποίων εἶναι οἱ ἂνθρωποι φίλοι (ἀπό τό ποτό, ἓως τό τσιγάρο, τάς συζυγικάς σχέσεις, τάς πασης φύσεως κοσμικάς διασκεδάσεις κ.λπ.)

Δέν μᾶς ζητᾶ πολλά ο Κύριός μας.

Πρέπει ΟΛΟΙ οἱ πραγματικῶς πιστεύοντες νά λάβουν μέρος εἰς τά Ἃγια Μυστήρια τῆς Ἐξομολογήσεως καί τῆς Θείας Κοινωνίας, μέ καθαράν καρδίαν, μέ νηστείαν καί Προσευχήν,

Θλίβομαι κυριολεκτικῶς βλέπων τό πόσοι συνάνθρωποί μας, παρασυρόμενοι ἀπό τά διάφορα ἀντιχριστιανικά «ρεύματα» πού δημιουργεῖ καθημερινῶς τό σκότος, ἀπέχουν τῶν κοσμοσωτηρίων διαδικασιῶν τάς ὁποίας ἐθεσπισεν ἡ Ἐκκλησία μας καί τρέχουν νά «διασκεδάσουν» τήν στιγμήν πού ἒπρεπε νά στραφοῦν πρός τά ἒσω τους καί νά προσπαθήσουν νά καθαρίσουν τήν ψυχήν των ἀπό τά πάθη τῆς ὓλης πού ἒχουν πολλαπλσιατεῖ στίς ἡμέρες μας…!

Καί κλείνω τό σημείωμά μου αὐτό, ἐπαναλαμβάνοντας πώς ὁ ὃρος «ΝΗΣΤΕΙΑ», δέν ἒχει σχέσιν μόνον μέ τά φαγητά.

Πολλοι, γιά νά δικαιολογήσουν τήν ἀδυναμίαν των νά ὑποστοῦν κάποιαν στέρησιν, λἐνε τό περίφημο.. «δέν βλάπτουν τά εἰσερχόμενα, ἀλλά τά ἐξερχόμενα», ὑπονοῶντας πώς μπορεῖς νά τρῶς ὃ,τι θέλεις, ἀρκεῖ νά μή λές πράγματα ἀνάρμοστα ἐναντίον συνανθρώπων σου κ.λπ.

Τούς ἀπαντῶ καί τά λόγια αὐτά ΔΕΝ εἶναι δικά μου, ἀλλά βγαίνουν μέσα ἀπό τήν Θείαν Διδασκαλίαν:

Βλάπτουν καί τά ἐξερχόμενα, μέ τήν ἒννοια τῆς καταλαλιᾶς, ἀλλά βλάπτον καί τά εἰσερχόμενα..! Εἶναι ἀστεῖες καί ἐντελῶς ἀστήρικτες δικαιολογίες αὐτοῦ τοῦ τύπου.

Ἡ Νηστεία, εἶναι ΘΥΣΙΑ, εἶναι αὐτοπεριορισμός, εἶναι αὐτοέλεγχος, ΠΡΟΣ ΠΑΣΑΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΙΝ.

Τό νόημά της, δίδεται σαφέστατα στήν φράση τοῦ Κ. Ράλλη πού προανέφερα, μέ τήν προσθήκην πώς πρέπει νά ἒχωμεν ΚΑΘΑΡΑΝ ΚΑΡΔΙΑΝ, ΑΓΑΠΗΝ, ΟΜΟΝΟΙΑΝ καί ΑΛΛΗΛΟΣΕΒΑΣΜΟΝ. Τήν ἐπαναλαμβάνω, διότι νομίζω πώς δίδει τό πραγματικόν νόημα τῆς μικρᾶς μας θυσίας πρός Τόν Κύριόν μας.

οἱ πιστοί ἐν πνευματικῇ συντριβῇ καί μετανοίᾳ, ὀφείλουν νά ἀνυψοῦν τό πνεῦμα πρός τόν Κύριον διά νεκρώσεως τῆς σαρκός, ἀπεχόμενοι τῶν ἡδονῶν τοῦ βίου καί ὡρισμένων βρωμάτων καί ποτῶν…

ΑΡΧ/ΤΗΣ Π. ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΜΠΑΡΔΑΚΑΣ